 |
|
|
|
|
VIII, IX, X Przykazanie Boże
Ósme przykazanie
Ósme przykazanie Boże zobowiązuje człowieka do mówienia prawdy, zabiegania o nią, pielęgnowania jej, szanowania i świadczenia o niej. Katechizm Kościoła Katolickiego idąc za nauką Soboru Watykańskiego II podkreśla, że „z racji godności swojej wszyscy ludzie, ponieważ są osobam,i nagleni są własną naturą, a także obowiązani moralnie do szukania prawdy, przede wszystkim w dziedzinie religii. Obowiązani są też trwać przy poznanej prawdzie i całe swoje życie układać według wymagań prawdy”. Prawda jest fundamentem szczerości i zaufania między ludźmi. Kościół wzywa swoich członków, aby byli prawdziwymi w swoim postępowaniu, aby wypowiadali prawdę, a wystrzegali się obłudy, fałszu, dwulicowości. Katechizm Kościoła Katolickiego podaje, że prawdomówność, która jest cnotą, zachowuje złoty środek między tym, co powinno być wyjawione drugiemu człowiekowi, a sekretem, który powinien być zachowany. Taka postawa świadczy o uczciwości człowieka i jego dyskrecji
Każdy z nas, jako ochrzczony, wezwany jest do życia w prawdzie. Jak staram się zachowywać ósme przykazanie Boże? Czy pielęgnuję w sobie cnotę prawdomówności?
Zapamiętajmy: „Każda osoba jest powołana do szczerości i prawdomówności w swoim działaniu i mówieniu. Każdy ma obowiązek poszukiwania prawdy i przylgnięcia do niej oraz podporządkowania swego życia wymaganiom prawdy. W Jezusie Chrystusie prawda Boża objawiła się w pełni: On jest Prawdą. Kto idzie za Jezusem, żyje Duchem Prawdy i wystrzega się dwulicowości, udawania i obłudy”
W skrócie
2504 "Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa, jako świadek" (Wj 20, 16). Uczniowie Chrystusa "przyoblekli człowieka nowego, stworzonego według Boga, w sprawiedliwości i prawdziwej świętości" (Ef 4, 24).
2505 Prawda lub prawdomówność jest cnotą, która polega na tym, by się okazywać prawdziwym w swoich czynach i mówić to, co prawdziwe w swoich słowach, wystrzegając się dwulicowości, udawania i obłudy.
2506 Chrześcijanin nie powinien "wstydzić się... świadectwa Pana" (2 Tm 1, 8) w czynie i w słowie. Męczeństwo jest najwyższym świadectwem złożonym prawdzie wiary.
2507 Poszanowanie dobrego imienia i czci osób zabrania czynów i słów obmowy lub oszczerstwa.
2508 Kłamstwo polega na mówieniu nieprawdy z intencją oszukania bliźniego, który ma prawo do prawdy.
2509 Wykroczenie przeciw prawdzie domaga się wynagrodzenia krzywd.
2510 "Złota zasada" pomaga rozpoznać w konkretnych sytuacjach, czy należy ujawnić prawdę temu, kto jej żąda, czy jej nie ujawniać.
2511 "Tajemnica sakramentalna spowiedzi jest nienaruszalna". Tajemnice zawodowe powinny być strzeżone. Informacje przynoszące szkodę drugiemu człowiekowi nie powinny być ujawniane.
2512 Społeczeństwo ma prawo do informacji opartej na prawdzie, wolności i sprawiedliwości. Należy kierować się umiarem i dyscypliną w korzystaniu ze środków społecznego przekazu.
2513 Sztuki piękne, a zwłaszcza sztuka sakralna, "z natury swej dążą... do wyrażenia w jakiś sposób w dziełach ludzkich nieskończonego piękna Boga. Są one tym bardziej poświęcone Bogu i pomnażaniu Jego czci i chwały, im bardziej wyłącznie zmierzają tylko do tego, aby... dusze ludzkie... zwracać ku Bogu".
Dziewiąte przykazanie Nie pożądaj żony bliźniego swego
W biblijnym opisie stworzenia Bóg mówi: „Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam”, zaś autor natchniony dodaje „stworzył, więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę”. Niestety, współcześnie często spojrzenie na człowieka i jego ciało nie jest spojrzeniem jak na obraz Boży, ale spojrzeniem pożądliwym, sprowadzającym człowieka do roli przedmiotu służącego do użycia. Tymczasem Jezus mówi, że „każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią cudzołóstwa”
Czym jest pożądanie? Jak naucza Katechizm Kościoła Katolickiego, „święty Jan rozróżnia trzy rodzaje pożądania, czyli pożądliwości: pożądliwość, ciała, pożądliwość oczu i pychę życia. Zgodnie z katolicką tradycją katechizmową dziewiąte przykazanie zakazuje pożądania cielesnego”. „Pojęcie pożądanie może oznaczać każdą gwałtowną postać pragnienia ludzkiego. Teologia chrześcijańska nadała temu pojęciu szczególne znaczenie pragnienia zmysłowego, które przeciwstawia się wskazaniom rozumu ludzkiego Pożądanie jest konsekwencją nieposłuszeństwa grzechu pierworodnego. Wywołuje ono nieporządek we władzach moralnych człowieka i nie będąc samo w sobie grzechem, skłania człowieka do popełniania grzechów”.
Walka z pożądliwością cielesną dokonuje się przez oczyszczenie serca i praktykowanie umiarkowania. „Błogosławieni czystego serca albowiem oni Boga oglądać będą – mówi Jezus”.
Zapamiętajmy: „Dziewiąte przykazanie domaga się przezwyciężenia pożądliwości cielesnej w myślach i pragnieniach. Walka z pożądliwością cielesną prowadzi przez oczyszczenie serca i praktykowanie cnoty umiarkowania. Dziewiąte przykazanie zakazuje kultywowania myśli i pragnień związanych z czynami zakazanymi przez szóste przykazanie”.
W skrócie
2528 "Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią cudzołóstwa" (Mt 5, 28).
2529 Dziewiąte przykazanie ostrzega przed pożądaniem, czyli pożądliwością cielesną.
2530 Walka z pożądliwością cielesną dokonuje się przez oczyszczenie serca i praktykowanie umiarkowania.
2531 Czystość serca pozwoli nam oglądać Boga; już dzisiaj pozwala nam widzieć wszystko tak, jak widzi Bóg.
2532 Oczyszczenie serca osiąga się przez modlitwę, praktykowanie czystości, czystość intencji i spojrzenia.
2533 Czystość serca domaga się wstydliwości, która jest cierpliwością, skromnością i dyskrecją. Wstydliwość strzeże intymności osoby.
Dziesiąte przykazanie Nie pożądaj żadnej rzeczy bliźniego twego
Dziesiąte przykazanie Dekalogu, zabraniające „pożądania dóbr drugiego człowieka, które jest źródłem kradzieży, grabieży i oszustwa, zakazanych przez siódme przykazanie”. Jan Paweł II 7 czerwca 1991 roku w Płocku nauczał: „W przykazaniu <Nie pożądaj żadnej rzeczy, która jego jest> dotykamy wnętrza ludzkiego. <Pożądanie> nie jest zewnętrznym uczynkiem. <Pożądanie> jest tym, czym żyje ludzkie serce (...). Bezpośrednio chodzi tu o dopełnienie tego, co zawiera się w siódmym przykazaniu <Nie kradnij>. Przykazanie to wskazuje na taką hierarchię wartości, w której <rzeczy>, czyli dobra materialne, zajmują miejsce nadrzędne. Pożądanie <rzeczy> opanowuje tak serce ludzkie, że nie ma już w nim niejako miejsca na dobra wyższe, duchowe. Człowiek staje się poniekąd niewolnikiem posiadania i używania, nie bacząc nawet na własną godność ani też na bliźnich, na dobro społeczeństwa, na samego Boga. Jest to pożądanie zwodnicze. Chrystus mówi: „Cóż, bowiem za korzyść odniesie człowiek, choćby cały świat zyskał, a na swej duszy szkodę poniósł?”.
Zakazuje chciwości i przywłaszczania sobie bez ograniczeń dóbr materialnych oraz zachłanności, zrodzonej z bogactwa i niesprawiedliwości, która przynosi szkodę w dobrach bliźniego Zabrania również zazdrości, która może prowadzić do najgorszych czynów. Wyraża się ona w smutku spowodowanym dobrem drugiego człowieka i pragnieniem przywłaszczenia tego pożądanego dobra. Zazdrość może dotyczyć wszystkiego: rzeczy materialnych, zdrowia, zdolności, rodziny, zawodu, sukcesów. Przywiązanie do rzeczy materialnych przezwycięża się przez skierowanie swoich myśli, uczuć i woli ku Bogu, który jedynie może zaspokoić pragnienia ludzkiego serca. Jezus nakazuje swoim uczniom, by Jego przedkładali nad wszystko i nad wszystkich oraz proponuje im „wyrzeczenie się wszystkiego, co posiadają” ze względu na Niego i Ewangelię. „Wszyscy chrześcijanie powinni starać się <należycie kierować swymi uczuciami, aby korzystanie z rzeczy ziemskich i przywiązanie do bogactw wbrew duchowi ewangelicznego ubóstwa nie przeszkodziło im w osiągnięciu doskonałej miłości>”.
Zapamiętajmy: „Dziesiąte przykazanie domaga się postawy szacunku w odniesieniu do własności cudzej i zabrania chciwości, nieumiarkowanego pożądania dóbr innych i zazdrości, która oznacza smutek doznawany z powodu dobra drugiego człowieka i nieumiarkowane pragnienie przywłaszczenia go sobie”.
W skrócie
2551 "Gdzie jest twój skarb, tam będzie i serce twoje" (Mt 6, 21)
2552 Dziesiąte przykazanie zabrania nieumiarkowanej zachłanności, rodzącej się z pozbawionej miary żądzy bogactw i zawartej w nich potęgi.
2553 Zazdrość polega na smutku doznawanym z powodu dobra drugiego człowieka i nadmiernym pragnieniu przywłaszczenia go sobie. Jest ona wadą główną.
2554 Ochrzczony zwalcza zazdrość życzliwością, pokorą i zdaniem się na Bożą Opatrzność.
2555 Wierzący w Chrystusa "ukrzyżowali ciało swoje z jego namiętnościami i pożądaniami" (Ga 5, 24), są prowadzeni przez Ducha Świętego i idą za Jego pragnieniami.
2556 Oderwanie się od bogactw jest nieodzowne, by wejść do Królestwa niebieskiego. "Błogosławieni ubodzy w duchu".
2557 Człowiek ma jedno prawdziwe pragnienie· "Chcę widzieć Boga". Pragnienie Boga gasi woda życia wiecznego.
W artykule wykorzystano fragmenty z innych czasopism katolickich
Pielgrzym.
|
